WAT IS HET VERSCHIL TUSSEN EEN RACEFIETS EN EEN GRAVELBIKE?

Het verschil tussen de gravelbike en de racefiets is duidelijk zichtbaar in de geometrie van de frames. Bij racefietsen is de focus gericht op snelheid. Daarom bezitten de racefietsen een scherpe geometrie. Het gestroomlijnde frame zorgt ervoor dat je het asfalt met al je kracht kunt aanvallen om zo vlot mogelijk bij de finish te komen. De korte bovenbuis en steile balhoofdhoek maken je racefiets wendbaar, waardoor je behendig over de weg flitst bij een obstakel of bocht. Met een gravelbike staat niet direct snelheid bovenaan de lijst, maar het maken van een prachtige dagtocht midden in de natuur. Niet kracht, maar uithoudingsvermogen heeft hierbij prioriteit. De geometrie van het gravelbike frame is stabiel en ontspannen. Zo is het frame van de gravelbike langer. De gravelbike bezit een hoog balhoofd, heeft een langere stuurbuis en beschikt over een schuine stuurhoek. Ook de wielbasis van de gravelbike is langer. Zo neem je op de gravelbike een rechtere zithouding aan. Deze ontspannen houding gaat weliswaar ten koste van de wendbaarheid en snelheid, maar ondersteunt je perfect op een onverharde weg.

Een ander groot verschil tussen de gravelbike en racefiets zijn het soort banden. Snelheid staat bij de racefiets boven comfort, waardoor de racefietsbanden een dunne bandbreedte van slechts 19 tot 28 millimeter hebben. Daarnaast ontbreken de noppen op de banden van de racefiets. Hoe gladder het profiel van de banden, des te lager de rolweerstand. Dit leidt tot hogere snelheden op de weg. Voor het fietsen op de gravelbike heb je echter grip en controle nodig, zeker op modderige, natte paden. Zo is een gravelbike met fietsbanden van 40 millimeter geen uitzondering. Het volume van deze brede banden absorbeert schokken van het onregelmatige wegdek, waardoor je comfortabeler op de gravelbike zit. Daarnaast beschikken de banden over kleine noppen, zodat je stabieler op de weg rijdt. De brede banden en noppen geven wel meer rolweerstand, waardoor je langzamer fietst. Ook is er een belangrijk verschil in de bandenspanning tussen de gravelbike en racefiets. De dunne banden van de racefiets van zo’n 23 millimeter werden voorheen opgepompt tot een druk van 8 bar. Met de huidige technologie rijden de nieuwste racefietsen tegenwoordig op banden van minimaal 25 millimeter en een druk van 7 bar. Hoeveel bar bij de gravelbike gebruikelijk is, varieert per fiets. Over het algemeen pas je bij de brede banden van de gravelbike een druk van 4 bar toe. Hoeveel bar de gravelbike daadwerkelijk nodig heeft, hangt echter af van het soort ondergrond waar je gaat fietsen en het type band dat je op de gravelbike plaatst.

Qua versnellingen en groepsets zijn er aanzienlijke verschillen tussen de racefiets en gravelbike. De racefiets beschikt veelal over twee kettingbladen. Op het binnenblad zijn ofwel 34, 36 of 39 tanden aanwezig, terwijl er 50 of 52 tanden beschikbaar zijn op het buitenblad. Zelfs kleinere modellen vind je terug op de racefiets, waardoor de versnellingen over een kleiner bereik beschikken. De reguliere cassettes op de racefiets gaan over het algemeen van 11-28 tot 11-32. Zo fiets je zowel tijdens een beklimming als op een uitgestrekte asfaltweg met optimale versnellingen. De gravelbikes zijn op een andere manier uitgerust. Je hebt de keuze uit één of twee kettingbladen op de fiets. Shimano heeft de GRX groep ontwikkeld specifiek voor gravelfietsen, zowel voor één als twee kettingbladen. Bij de opstelling met één kettingblad gebruikt Shimano een 11-40 of 11-42 cassette en een 40 of 42 kettingblad. Wanneer je gebruik maakt van twee kettingbladen, kies je voor een 11-34 cassette met een 31 of 48 kettingblad. Deze opstelling geeft je meer keuzevrijheid qua versnellingen en zorgt voor minder grote stappen dan bij een enkele aandrijving. Aangezien je met een gravelbike vaker op onverharde wegen rijdt, bestaat er een grote kans op problemen met de fietsketting. Daarom beschikken sommige kettingbladen over een specifieke tandbreedte die helpt om de ketting op de plek te houden. Daarnaast is een clutch op de achterderailleur geen overbodige luxe bij een gravelfiets.

Is het mogelijk om de gravelbike als racefiets te gebruiken, of andersom? Op het moment dat je de banden van de gravelbike verwisselt voor smalle banden zonder profiel, ervaar je al snel het gevoel van de racefiets. Als je echter puur snelheid wilt maken op de fiets, raden we je aan om een echte racefiets te kopen. Deze fiets is nu eenmaal volledig ontwikkeld voor het behalen van topprestaties, met een licht gewicht en gestroomlijnd ontwerp. Uiteraard kan je prima met een gravelbike de weg op, met zowel gravelbanden als racebanden. Als je wel af en toe op zowel verharde als onverharde ondergronden wil fietsen, maar moet kiezen tussen een van de twee type fietsen, is een gravelbike helemaal geen slechte keuze! Omgekeerd kun je ook een racefiets tot gravelbike ombouwen. Hierbij monteer je bredere banden met profiel op de racefiets. Of dit mogelijk is op je racefiets, is afhankelijk van het soort racefiets en de velg die is toegepast. Bij oudere racefietsen met velgremmen kun je veelal banden met een maximale breedte van 25 millimeter plaatsen. Bij een moderne racefiets is het monteren van bredere banden van 28 millimeter echter vaak nog wel mogelijk. Door de bredere banden ontstaat er wel het risico dat het frame en de remhoeven gaan aanlopen, vooral als de weg modderig is. Daarnaast speelt de velg een belangrijke rol. Hoe breder de toegepaste velg, des te breder de band voor de racefiets moet zijn. Racefietsen met velgremmen zijn dan ook niet ideaal voor het plaatsen van bredere randen. De banden van een gravelbike passen in de meeste gevallen wel op een racefiets met schijfremmen. Ook in dit geval zijn moderne racefietsen hier beter geschikt voor. Op het frame van een gemiddelde nieuwe racefiets past over het algemeen een band van minimaal 35 millimeter. Passen en uitproberen dus!