Wat is het verschil tussen een gravelbike en cyclocross fiets?

Wat is het verschil tussen een gravelbike en cyclocross fiets?

Op het eerste gezicht lijken gravelbikes en cyclocross fietsen veel op elkaar, maar er zijn wel degelijk verschillen. Wij vertellen je er meer over!

Fietsen zijn er in allerlei soorten en maten. Dat is niet voor niets, want elk soort fiets is weer geschikt voor een ander doel. Neem nu de gravelbike en de cyclocross fiets. Op het eerste gezicht lijken ze op elkaar, maar als je beter kijkt zie je dat ze toch van elkaar verschillen. Welke fiets kies je dan als je regelmatig een avontuurlijke fietstocht wilt maken over zowel verharde als onverharde paden? En voor welke fiets ga je als je explosief wilt rijden over onverhard terrein? In dit artikel vertellen wij je alles over de verschillen tussen een gravelbike en een cyclocross fiets!

Waarvoor wordt de fiets gebruikt?

Allereerst is er een belangrijk en overkoepelend verschil tussen een gravelbike en een cyclocross fiets dat alle andere verschillen tussen beide soorten fietsen verklaart: het doel van het soort fiets. Cyclocross fietsen zijn bedoeld om snelheid te maken en wendbaar te zijn op onverhard terrein, terwijl gravelbikes gericht zijn op langere en meer comfortabele ritten op zowel verharde als onverharde paden. Overigens zie je tegenwoordig toch ook steeds meer gravelracers: sportieve gravelbikes voor gravel wedstrijden. De geometrie van deze gravelbikes is vaak wat agressiever, maar daarover later meer.

Twijfel je tussen een gravelbike of cyclocross fiets, dan is het dus belangrijk om jezelf af te vragen waar en hoe je wilt gaan fietsen. Kort, explosief en op onverhard terrein? Dan kies je voor een cyclocross fiets. Lang, comfortabel en op zowel onverharde als verharde wegen? Of wil je gaan bikepacken? Dan is een gravelbike de juiste keuze.

Waarom? Dat komt door de verschillende eigenschappen van elk van deze soort fietsen. We zetten ze hieronder voor je op een rijtje!

Frame

Het frame van de fiets

Geometrie
Het frame van een cyclocross fiets verschilt op diverse vlakken van dat van een gravelbike. Een cyclocross fiets heeft een korter frame dan een gravelbike, wat de fiets wendbaarder maakt. Dat is ideaal voor het terrein waarop je met een veldrit fietst, omdat dat vaak veel bochten en diverse obstakels bevat.

Een gravelbike is juist niet gericht op snelheid en het overwinnen van obstakels, maar vaak meer op comfort. Het frame van een gravelbike is dan ook langer en daarmee minder wendbaar dan dat van een cyclocross fiets, maar wel stabieler en comfortabeler. Op een gravelbike zit je bovendien minder rechtop dan op een cyclocrosser, zodat je een meer ontspannen houding aan kunt nemen die je langer vol kunt houden. Bij gravelracers is de houding op de fiets vaak wel wat sportiever en agressiever, waardoor de fiets in dat opzicht wel weer vergelijkbaar wordt met een cyclocrosser.

Trapas
Een ander zichtbaar verschil tussen een gravelbike en een cyclocross fiets is de hoogte van de trapas. De trapas van een cyclocross fiets zit altijd hoger van de grond dan die van een gravelbike, omdat je met een cyclocross fiets gemakkelijk en zonder schade aan het frame obstakels moet overwinnen.

Gewicht
Naast de geometrie en de trapas verschilt ook het gewicht van een gravelbike van dat van een cyclocross fiets. Een cyclocross fiets is gericht op snelheid en vaak bedoeld om mee te racen. Daarvoor geldt: hoe lichter, hoe sneller. Daar komt nog eens bovenop dat cyclocrossers tijdens wedstrijden regelmatig trappen op moeten lopen of over andere obstakels heen moeten rennen met hun fiets op hun nek. In dat geval telt dus echt elke gram!

Cyclocross fietsen zijn daarom zo licht mogelijk, maar dat geldt niet voor gravelbikes. Die worden gebruikt voor langere tochten, soms zelfs met fietstassen en bagage. Gravelbikes zijn dan ook een stuk zwaarder en steviger dan cyclocross fietsen, zodat je je als gravelbiker geen zorgen hoeft te maken over het overbeladen van je fiets.

Montagepunten
Om die reden zijn er op een gravelbike vaak al montagepunten verwerkt in het frame. Zo kun je accessoires als spatborden en fietstassen eenvoudig aan je fiets bevestigen. Bij een cyclocross fiets zul je zulke montagepunten niet snel tegenkomen, want tijdens een cross heb je natuurlijk geen bagage bij je. Ook zitten er op een cyclocrosser zelfs vaak geen bidonhouders, omdat een veldrit maar een korte wedstrijd van een uur is. Bidons maken de fiets ook onnodig zwaar en maken het dragen van de fiets een stuk lastiger.

Stuur

Stuur met flare

Opvallend aan het stuur van een gravelbike is de zogenaamde ‘flare’ die het vaak heeft. De beugels van het stuur staan dan niet in een rechte hoek ten opzichte van het horizontale midden, maar schuin erop. Het stuur is daardoor breder en dat maakt het comfortabeler om vast te houden: je lichaamshouding, en dan met name de positie van je handen, wordt natuurlijker.

Tegelijkertijd heb je hierdoor een grotere hefboom, waardoor je meer controle hebt over je stuur en je gemakkelijker door lastig terrein heen fietst. Omdat je op een cyclocross fiets niet zozeer lang, maar vooral snel moet fietsen, zul je daarop niet zo snel een stuur met flare tegenkomen. Weer een duidelijk zichtbaar verschil tussen een gravelbike en een cyclocross fiets!

De versnellingen en groepsets

Om die reden wordt er op een gravelbike vaak ook een groot bereik aan versnellingen gemonteerd. Je kunt immers een steile helling op moeten klimmen, maar ook een flink aantal kilometers met de wind mee over asfalt fietsen. Door een groot bereik op je gravelbike te monteren zorg je ervoor dat je op allerlei verschillende omstandigheden bent voorbereid. De meeste gravelbikes bevatten dan ook een 50/34 kettingset met een 11-32 cassette, al zijn er ook gravelbikes die het bereik zelfs nog verder vergroten met een 48/32 of 42/28 crankset.

Op een cyclocross fiets heb je zo’n groot bereik niet nodig: je fietst immers vaak op dezelfde soort ondergrond. De meeste cyclocross fietsen combineren daarom een 46/36 crankset met een medium-brede cassette van 11-28 of 11-34. Daarmee heb je geen enorm bereik, maar vind je toch altijd het juiste blad.

Tegenwoordig is het vaak ook mogelijk om te kiezen voor een crossfiets met één voorblad. Dat betekent weer minder gewicht en dus meer snelheid. Daarbij verklein je ook nog eens de kans dat je ketting losschiet tijdens het racen en ben je minder tijd en geld kwijt aan onderhoud en vervanging van versleten onderdelen. Win-win dus!

Bij een gravelbike is het handig om na te gaan op welk soort terrein je hoofdzakelijk zult fietsen. Fiets je veel op vlakke en verharde wegen, dan kun je beter kiezen voor een dubbel crankstel. Daarmee heb je meer versnellingen, waardoor je gemakkelijker het juiste verzet kunt kiezen. Rijd je (bijna) uitsluitend over onverharde paden en ruig terrein, dan kan een enkele aandrijflijn uitkomst bieden. Je houdt het brede bereik van de cassette, maar je hoeft minder te schakelen. Bovendien profiteer je van dezelfde voordelen als een cyclocross fiets met één aandrijflijn: minder gewicht, minder onderhoud en minder slijtage!

Banden

Verschil in banden

Die behoefte aan snelheid komt ook terug in het soort banden dat een cyclocross fiets bevat. Deze zijn smaller dan die van een gravelbike: maximaal 33 millimeter breed. Iets bredere banden zouden wel passen op een cyclocross fiets, maar er moet ook ruimte overblijven om modder af te voeren. Vandaar dat de UCI (Union Cycliste International) heeft bepaald dat cyclocross banden niet breder dan 33 millimeter mogen zijn.

Voor gravelbikes gelden zulke regels niet. Omdat je op een gravelbike vooral comfortabel moet fietsen, kun je er gerust een paar brede banden op monteren. De meeste gravelbikes bevatten een bandenspeling van minimaal 40 millimeter. Hoe breder, hoe meer rolweerstand. Dat betekent minder snelheid, maar wel meer comfort en grip. Dat maakt gravelbikes dan weer heel geschikt om op vele verschillende terreinen te gebruiken!

Comfort of snelheid?

Kies je nu dan voor een gravelbike of een cyclocross fiets? Dat hangt er vanaf waar jij de meeste waarde aan hecht. Is dat comfort of snelheid? Ga je voor snelheid, in de vorm van korte maar krachtige ritten over onverhard terrein? Dan is een cyclocross fiets de beste keuze. Geef je de voorkeur aan lange en comfortabele fietsritten over diverse soorten ondergronden, dan kun je beter voor een gravelbike kiezen.

En dan nog heb je talloze mogelijkheden om zowel je cyclocross fiets als gravelbike af te stemmen aan jouw persoonlijke wensen en eisen. Extra smalle of brede banden, één of twee aandrijflijnen, een stuur met meer of minder flare – de mogelijkheden zijn talrijk.

Cyclocrosser gebruiken als gravelbike, of andersom: kan dat?

Maar stel nu dat je een cyclocross fiets hebt en je wilt een keer een lange rit maken over onverhard terrein, kun je je cyclocrosser dan gebruiken als gravelbike? In principe wel. Je zult er alleen wel rekening mee moeten houden dat je een stuk oncomfortabeler fietst dan je fietsmaatje die wel over een gravelbike beschikt en dat je onder andere minder grip en een kleiner bereik hebt.

Andersom geldt hetzelfde: je kunt je gravelbike wel gebruiken als cyclocrosser, maar zult er lang niet zo snel mee kunnen rijden als op een echte cyclocross fiets. Prima dus om een keer een uitstapje te maken, maar smaakt dat naar meer? Dan kun je beter de juiste fiets voor het juiste doeleinde aanschaffen.

Bij Decathlon helpen wij je uiteraard graag om een voor jou geschikte fiets uit te kiezen. Of dat nu om een zo licht mogelijke cyclocross fiets gaat of om een heerlijk comfortabele gravelbike – onze fietsexperts kunnen al jouw vragen beantwoorden en adviseren je graag over hoe jij de juiste keuze maakt. Kom gerust eens langs in een van onze winkels!